Maskonury

   Dlaczego jądra maskonurów kurczą się od rozmiaru ziarenek bobu do drobinek maku, a polujący na te ptaki ludzie malują skały na pomarańczowo? Poznajcie najpopularniejszego przedstawiciela islandzkiej awifauny, który - z pozoru słodki i niezdarny - jest prawdziwym, atlantyckim wojownikiem.

Maskonury (angielskie Puffins, islandzkie Lundar) to jeden z najważniejszych symboli Islandii. Te urocze ptaki pokonują każdego roku tysiące kilometrów, by cieszyć się latem i rozmnażać na Grenlandii, Wyspach Brytyjskich czy właśnie Islandii. Wcześniej jednak toczą one walkę o przetrwanie w niższych szerokościach geograficznych.
​
Maskonury wyglądają zupełnie inaczej w różnych porach roku. Kiedy przybywają na północ globu, na przykład na Islandię, ich masko-dzioby oraz nogi stają się intensywnie pomarańczowo - czerwone. Zjedzenie odpowiedniej ilości ryb podczas drogi przez Atlantyk odzwierciedla właśnie pomarańczowy pigment zawarty w pożywieniu maskonurów. Ptaki są wtedy okazem zdrowia, siły i płodności. Odkryto, że ten kolor również przyciąga maskonury; dlatego też polujący na nie (lub obserwujący) zakładają pomarańczową odzież, a nawet malują farbą skały w tych barwach - wszystko w celu zwabienia gatunku. 

źródło: PTAKI, Przewodnik Collinsa

Maskonury latają samotnie i co roku obierają podobne trasy. Spotykają się ze swoim partnerem/partnerką w koloniach na przełomie kwietnia i maja i wysiadują w norkach jedno jajko. Skupiska maskonurów różnią się od tych typowych dla ptaków morskich - trudno się tu dopatrzyć walk pomiędzy osobnikami; maskonury wszystkie czynności wykonują z gracją i uwagą (nieco teatralnie), by szczególnie zatroszczyć o dobro i rozwój swojego jedynaka. Dymorfizm płciowy jest u maskonurów niezauważalny.
​
W sierpniu, gdy pisklęta stają się już samodzielne, kolonie ptaków przygotowują się do podróży na południe. Są wtedy praktycznie nie do odróżnienia od innych morskich ptaków podobnych rozmiarów, gdyż ich kolory kompletnie bledną. Samice tracą zdolność składania jaj, jądra męskich osobników znacząco się kurczą, a dzioby zmniejszają się. Maskonury szukają samotnie pożywienia na przykład na wodach Oceanu Atlantyckiego w pobliżu wybrzeża Francji i Hiszpanii czy w basenie Morza Śródziemnego. Kształt ich dziobów oraz obłe ciała przystosowane są do nurkowania na głębokości nawet ponad 60 metrów. Jeśli ptakom uda się przetrwać, wiosną wyruszają w ponowną podróż na północ, do swojej norki i na spotkanie ze swoją drugą połówką.

źródło: Krzyk Morskich Ptaków, Adam Nicolson

Na świecie żyje aż 20 milionów maskonurów. Jest to dosyć niezwykły wynik, biorąc pod uwagę ich model rodziny 2+1 i rozmiary ptaków (długość ciała do 35 centymetrów i waga około 500 gramów), które przecież prowadzą wędrowny tryb życia na burzliwym Atlantyku. Wbrew pozorom maskonury to bardzo silne ptaki.
​
Obserwowanie kolonii maskonurów na Islandii to niezapomniane przeżycie, nie tylko dla ornitologów. Na wyspie można nawet spróbować potraw z tych ptaków, ale nie jestem w stanie powiedzieć nic o ich przyrządzaniu czy smaku, gdyż dla mnie, jak również dla wielu mieszkańców wyspy, maskonury są raczej uroczym symbolem - maskotką, a nie pożywieniem. Pamiątki z ich podobizną można spotkać w najróżniejszych formach. Polecam podróż na wyspę latem, aby bliżej poznać i przyjrzeć się tym niesamowitym zwierzętom.